آب درماني در كلام امام رضا (ع) ...

بيشتر دانشمندان عقيده دارند كه زندگي در آب آغاز شده است و نخستين موجودات زنده آبزي بوده‌اند. در قرآن كريم نيز آمده است كه همه چيز از آب زنده است و خداوند پنجاه بار در قرآن از آن به اشكال مختلف ياد كرده است.

خداوند در آيات متعدد انسان را به تفكر در آب و شكرگزاري اين نعمت بزرگ يادآور شده است. آب به عنوان بركت خداوندي است كه حيات مي‌بخشد، حيات را حفظ مي‌كند و بشر و زمين را پاكيزه مي‌گرداند. عرش خدا بر روي آب و بهشت به صورت باغهايي كه نهرهايي زير آنها جاري است تشريح مي‌شود. به نظر مي‌رسد كه در قرآن آب با ارزش‌ترين آفريده خداوند بعد از انسان مي‌باشد.

اباصلت هروي مي گويد: مأمون از امام رضا عليه السلام درباره ي اين آيه سؤال كرد: « و هو الذي خلق السموات و الارض في ستة ايام و كان عرشه علي الماء ليبلوكم ايكم احسن عملا» (هود: 7) ؛ «اوست خدايي كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد در حالي كه عرش او بر روي آب بود. تا شما را بيازمايد كه كدام يك از شما اعمالتان بهتر است. امام رضا عليه السلام فرمود: خداوند تبارك و تعالي عرش، آب و ملايكه را قبل از خلقت آسمانها و زمين آفريد، و ملائكه با توجه نمودن به خود و عرش و آب، بر وجود خداوند استدلال مي كردند. سپس خداوند عرش خود را بر روي آب قرار داد تا بدين وسيله قدرت خود را به ملائكه بفهماند، كه خداوند بر هر كاري تواناست، سپس با قدرت و توانايي خويش عرش را بلند كرده و بر فراز آسمان هاي هفتگانه قرا داد. آنگاه در حالي كه بر عرش خود تسلط و استيلاء داشت، آسمانها و زمين را در شش روز آفريد، و....(1)

آب ، بهترين نوشيدنى در دنيا و آخرت

آب يكي از نوشيدني هايي است كه انسان در طول روز چند وعده نياز به استفاده از آن دارد پس بايد به آبي كه مي نوشيم خوب دقت كنيم و از سلامت آن اطمينان حاصل نماييم. بر اساس تحقيق انجام يافته مواد اصلي تشكيل دهنده كره زمين و بدن انسان آب، روغن و نمك مي باشد كه مهم ترين آنها آب است .

در بيانات ائمه معصومين عليهم السّلام آب سرور و سالار نوشيدنى هاى دنيا و آخرت معرفى شده است.(2) در تفسير آيه كريمه« ثمّ لتسئلنّ يومئذ عن النّعيم»؛ سپس در چنين روز (قيامت ) از شما درباره نعمت ها (ى كفران شده دنيا) بازخواست شود، على عليه السّلام مي فرمايد: يكى از نعمت هايى كه مورد سؤ ال و بازخواست قرار مى گيرد آب سرد است .

امام رضا (ع) به نقل از پدران بزرگوار خويش به نقل از پيامبر اكرم (ص) مي فرمايد: سيد طعام الدنيا و الآخرة اللحم و سيد شراب الدنيا و الآخرة الماء؛ بهترين غذا در دنيا و آخرت گوشت و بهترين نوشيدني در دنيا و آخرت آب است.(3)

با اين همه برخى آب ها همانند آب باران ، آب جوشيده شده ، آب زمزم ، آب فرات و...بيشتر تمجيد گرديده و به آثار شگرف آن بر جسم و جان آدمى اشاره شده است .

مزه آب ، مزه زندگى است

آب مايه حيات و بقاي همه جنبندگان و نباتات در جهان هستي است و در قرآن هم به اين ويژگي آب اشاره شده آنجا كه فرموده: و جعلنا من الماء كلّ شئ حيّ ؛ و ما حيات همه چيز را از آب قرار داديم. از همين رو امام رضا عليه السلام مي فرمايد: طَعمُ الماءِ طَعمُ الحَياةِ ؛ مزه آي مزه زندگي است.(4)

يكي از ويژگي هاي آب خاصيت درماني آن است كه ما قبلا در يادداشتي انواع آب و ويژگي هاي آب خوب را توضيح داديم. يكي از خواص آب از نگاه امام رضا(ع) كمك به درمان تب و نيرو بخشي به بدن است. امام رضا عليه السّلام در اين زمينه مي فرمايد: الماء المسخن اذا غليته سبع غليات و قلّبته من اناء الى اناء فهو يذهب بالحمّى و ينزل القوة فى الساقين و القدمين؛ آب گرم ، چنانچه آن را هفت جوش بجوشانى و از ظرفى به ظرف ديگر درآورى ، تب را مى‏بَرَد و نيرو را به ساق پاها و قسمت پايين‏تر از مچ ، سرازير مى‏كند.(5)

و در جايي ديگر مي فرمايد: الماء المغلي ينفع من كل شيء و لايضر من شيء؛ آب جوشيده از همه جهت سودمند است و به هيچ رو زيان بخش نيست و در روايتي هم آمده است: إذا دخل أحدكم الحمام فليشرب ثلاثة أكف ماء حار ، فانه يزيد في بهاء الوجه ، و يذهب بالالم من البدن ؛هرگاه داخل حمام شديد سه كف دست آب گرم بنوشيد كه اينكار باعث درخشش صورت شده و دردها را از بدن مي برد.

پانوشتها:

1. عيون اخبارالرضا، ج 1، ص 134، ح 33؛ نورالثقلين، ج 2، ص 336، ح 10
2. مجلسى ، بحارالانوار، ج 66، ص ‍ 451
3. عيون اخبارالرضا(ع) ج2، ص 35
4. بحار الانوار، ج 49، ص 99
5. بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 451 ، حديث 16