كدام ورزش مختص كدام بيماري است؟ ...

انواع مشكلات مفاصل، به‌ شكل متداول، شامل استئوآرتريت يا به اصطلاح آرتروز، آرتريت‌روماتوييد، استئوپروز (پوكي استخوان)، فيبروميالژيا و… است كه هر يك ورزش منحصر بفرد و مخصوص به خود را دارند؛ ورزش‌هايي كه بعضي از آنها را معرفي مي كنيم:

استئوآرتريت يا آرتروز

اين بيماري باعث ساييدگي و صدمه‌ديدگي غضروف مفاصل مي‌شود و درد مفصل ايجاد مي‌كند. همه انسان‌ها محكوم به مبتلا به آرتروز نيستند و جلوي آرتروز را مي‌توان گرفت. پيروي از يك برنامه ورزشي منظم براي جلوگيري از پيشرفت آرتروز در بيماران مبتلا بسيار مناسب است. با اين كار عضلات اطراف مفاصل تقويت و از وزن اين افراد كم مي‌شود.

• نكته: از انجام حركت‌هاي ورزشي شديد پرهيز كنيد زيرا ممكن است مفاصل را دردناك‌تر كند.

آرتريت روماتوييد

يك بيماري خودايمني است كه طي آن، بدن با بافت‌هاي موجود در مفاصل مي‌جنگد. يك برنامه ورزشي شامل فعاليت و استراحت مي‌تواند در بهبود وضعيت اين بيماران موثر باشد و توصيه مي‌شود زماني كه بيمار خسته نيست، ورزش كند. البته نوع ورزش در اين افراد بستگي به مرحله بيماري دارد و زماني كه بيماري خاموش است با زماني كه بيماري فعال است، تفاوت دارد.

• ورزش مناسب در زمان خاموش‌بودن بيماري: ورزش‌هاي هوازي از قبيل شنا و دوچرخه‌سواري.

• نكته: حداقل يكبار در روز ورزش كنيد. اگر بعد از بيدار شدن فعاليت ورزشي داشته باشيد، سفتي و سختي مفاصل هنگام صبح كمتر مي‌شود.

استئوپروز (پوكي استخوان)

در اين بيماري، بافت استخوان تحليل مي‌رود. درد استخوان و شكنندگي استخوان از علائم اين بيماري است.

• ورزش‌هاي مناسب: وزنه‌برداري، ورزش‌هاي قدرتي و ورزش‌هاي هوازي

• نكته: پيروي از يك برنامه منظم ورزشي باعث تقويت استخوان‌ها مي‌شود.

• نكته دوم: در استئوپروز شانس ابتلا به قوز كردن ستون فقرات و خميدگي زياد است بنابراين بايد ورزش‌هاي كيفوز را در برنامه ورزشي‌تان قرار دهيد.

فيبروميالژيا

درد و سختي عضلات به‌صورت عمومي، تاندون‌ها و مفاصل همراه با علائم خاص به نام فيبروميالژيا خوانده مي‌شود. در بيماران مبتلا، انجام ورزش‌هاي كششي بسيار مفيد است. تناسب اندام، بهبود خواب و كاهش درد از فوايد ورزش براي افراد مبتلا به فيبروميالژيا است.

• ورزش‌هاي مناسب: ورزش‌هاي هوازي و كششي پيلاتس، يوگا و تايچي

• نكته: يك برنامه مرتب ورزشي در برنامه‌ روزانه‌تان بگنجانيد و هميشه طرز ايستادن و نشستن خود را درست كنيد.

آرتريت نخاعي

بيمار مبتلا نمي‌تواند مفاصل مهره‌ها و خاصره خاجي‌اش را حركت دهد. ورزش براي اين بيماران حياتي است.

• ورزش‌هاي مناسب: ورزش‌هاي قدرتي براي كمر و ران‌ها از ورزش‌هاي خوب براي درست ايستادن و نشستن هستند. كشش گردن، نخاع، شانه‌ها و ران‌ها از مهم‌ترين ورزش‌ها هستند. شنا نيز يك ورزش عالي ديگر است.

• نكته: اگر در گردن محدوديت حركت داريد، از ماسك مخصوص تنفس زير آب استفاده كنيد و از انجام حركت‌هاي ورزشي تند و سريع اجتناب كنيد.

لوپوس

لوپوس نيز يك بيماري خودايمني است. در اين بيماري، سيستم ايمني بدن خوب كار نمي‌كند. اين بيماري روي پوست، مفاصل، كليه‌ها و ديگر اعضاي بدن اثر مي‌گذارد. بهترين زمان براي ورزش كردن، وقتي است كه خسته نيستيد.

• ورزش‌هاي مناسب: ورزش اين افراد، شامل نوع متعادل، كششي، قدرتي و هوازي است. پياده‌روي، شنا و دوچرخه‌سواري براي اين بيماران خوب است. درضمن توصيه مي‌شود بيماران مبتلا به لوپوس قبل از رفتن به تختخواب، ورزش‌هاي كششي را انجام دهند.

جراحي مفصل

اگر جراحي مفصل انجام داده‌ايد، بهتر است ورزش‌هاي هوازي و تقويتي با شدت ملايم را ادامه دهيد تا عضلاتي كه مفاصل را حفاظت مي‌كنند، تقويت شوند. از انجام ورزش‌هاي شديد و قدرتي اجتناب كنيد. اسكي و دوچرخه‌سواري انجام ندهيد زيرا ممكن است مفاصل جديد تحت كشش زياد قرار گيرند. چند حركت را با هم انجام ندهيد. بهترين ورزش‌ها بعد از جراحي مفصل، پياده‌روي و شناست. بهتر است در انجام اين ورزش‌ها زياده‌روي نكنيد زيرا امكان دارد فشار زيادي به مفاصل ترميم شده، وارد كنيد.

• اگر جراحي زانو يا ران انجام داده‌ايد: از دويدن خودداري كنيد.

• اگر مفصل ران را جراحي كرده‌ايد: بيش از حد خم و راست نشويد. نبايد ورزش‌هايي را انجام دهيد كه زانو بالاتر از ران قرار گيرد و پاهاي خود را ضربدري نكنيد.

• اگر خواهان اندامي متناسب هستيد: مي‌توانيد به كلاس ورزشي برويد و از وسايل ورزشي استفاده كنيد، مانند تردميل و دوچرخه ثابت ولي ورزش با وسايل ورزشي فقط با نظارت مستقيم همكاران حوزه پزشكي توصيه مي‌شود و در مورد بيماري‌هاي روماتيسمي به استفاده از وسايل ورزشي تاكيد زيادي نداريم.

۹ نكته‌ ضروري هنگام ورزش

۱) هنگامي ورزش كنيد كه درد و سفتي مفاصل را نداشته باشيد. ورزش را تا آستانه احساس خستگي ادامه ندهيد.

۲) لباس راحت و گشاد و كفش راحت بپوشيد.

۳) دوش آب گرم قبل از ورزش را فراموش نكنيد.

۴) هيچگاه مفاصل را بيش از حد خسته نكنيد.

۵) ورزشي كه باعث درد مي‌شود را فورا قطع كنيد.

۶) اگر شما ۲ ساعت بعد از ورزش احساس درد داريد، بايد در برنامه ورزشي‌تان تغيير ايجاد كنيد.

۷) زماني كه مفصل گرم و ملتهب و در فاز فعال بيماري هستيد، ورزش نكنيد.

۸) بهتر است ورزش‌هاي خوابيده را روي زمين انجام دهيد.

۹) ورزش را به‌طور منظم انجام دهيد؛ مانند عادت به غذا خوردن و خوابيدن.