تامين سرمايه براي كارآفرين، شناسا / كسب درآمد ...

http://shenasavc.ir/fa/home

علاقه به ظرفيت سازي و گسترش كسب و كار در شرايط سرعت شگفت انگيز رشد و رقابت روز افزون، براي هر بنگاه بالنده، دغدغه اي شايسته تامل است و با عنايت به سرعت بالاي رشد فناوريهاي پيشرفته كه البته مي رود تا تمامي حوزه ها را در بر گيرد و خطر جا ماندن از روند تحولات ، جايگاه مهمتري پيدا مي كند. بي توجهي به اين مطلب مي تواند به سقوط بنگاه هاي به ظاهر موفق امروز منجر شود و بهره گيري بهنگام از اين تحولات به شكوفايي هاي چشمگير منجر مي­گردد. در عرصه جهاني نيز تحولات و ظهور كسب و كار هاي موثر و سود آوري كه از سابقه چندان دراز مدتي نيز برخوردار نيستند، نشانه اي از اين مطلب است. اين حوزه هاي كسب و كاري خواه از خلاقيت يك تيم سازمان نوپا سرزده باشند و يا در دل سازمانهاي ديرپاي ولي هوشمند و خلاق شكل گرفته باشند، نشاندهنده اهميت نوآوري فناورانه و تامين چالاك ملزومات متناسب با ايده هاي دانش بنيان برگزيده است.

در ايران، با توجه به پتانسيل مغزافزاري و خلاقانه در بين جوانان و همچنين نبود ارتباط سازمان يافته بين مراكز دانشي و حوزه كسب و كار، به نظر مي رسد اين ظرفيتها بطور مناسب شناخته نشده و بارور نگرديده ­اند. وجود سابقه و آشنايي اندك فناوران جوان با حوزه هاي مديريتي و مالي و بازاريابي، خطر بروز مشكل در نگاه ساده انگارانه و حمايت صرفا مالي از آنان را همراه خواهد داشت. تلفيق دانش فني، توان مديريتي، زير ساخت هاي سازماني، قدرت بازاريابي، تقويت برند، تامين مالي و اعتباري و به اشتراك گذاري تجارب مي­تواند اين خطر را مديريت كند. كسب و كار سرمايه گذاري ماجراجويانه (VC) در حوزه هاي فناورانه و خوش آتيه عليرغم قدمت و اعتباري كه در فضاي بين المللي دارد، در ايران چندان ديرپاي نيست. به ويژه رويكردي با هدف گسترش كسب و كار، سودآوري و تأثيرگذاري توسط بخش خصوصي، بسيار كم سابقه مي­نمايد. حركت هايي كه در اين چارچوب انجام شده است نيز عمدتاً از سوي نهادهاي متولي توليد دانش و فناوري و نه بكارگيران آن براي ارزش افزايي، مطرح شده اند و لذا تجارب آنها براي ثروت افزايي و ايجاد ارزش، چندان قابل اتكا نيست.

علاقه به ظرفيت سازي و گسترش كسب و كار در شرايط سرعت شگفت انگيز رشد و رقابت روز افزون، براي هر بنگاه بالنده، دغدغه اي شايسته تامل است و با عنايت به سرعت بالاي رشد فناوريهاي پيشرفته كه البته مي رود تا تمامي حوزه ها را در بر گيرد و خطر جا ماندن از روند تحولات ، جايگاه مهمتري پيدا مي كند. بي توجهي به اين مطلب مي تواند به سقوط بنگاه هاي به ظاهر موفق امروز منجر شود و بهره گيري بهنگام از اين تحولات به شكوفايي هاي چشمگير منجر مي­گردد. در عرصه جهاني نيز تحولات و ظهور كسب و كار هاي موثر و سود آوري كه از سابقه چندان دراز مدتي نيز برخوردار نيستند، نشانه اي از اين مطلب است. اين حوزه هاي كسب و كاري خواه از خلاقيت يك تيم سازمان نوپا سرزده باشند و يا در دل سازمانهاي ديرپاي ولي هوشمند و خلاق شكل گرفته باشند، نشاندهنده اهميت نوآوري فناورانه و تامين چالاك ملزومات متناسب با ايده هاي دانش بنيان برگزيده است.

در ايران، با توجه به پتانسيل مغزافزاري و خلاقانه در بين جوانان و همچنين نبود ارتباط سازمان يافته بين مراكز دانشي و حوزه كسب و كار، به نظر مي رسد اين ظرفيتها بطور مناسب شناخته نشده و بارور نگرديده ­اند. وجود سابقه و آشنايي اندك فناوران جوان با حوزه هاي مديريتي و مالي و بازاريابي، خطر بروز مشكل در نگاه ساده انگارانه و حمايت صرفا مالي از آنان را همراه خواهد داشت. تلفيق دانش فني، توان مديريتي، زير ساخت هاي سازماني، قدرت بازاريابي، تقويت برند، تامين مالي و اعتباري و به اشتراك گذاري تجارب مي­تواند اين خطر را مديريت كند. كسب و كار سرمايه گذاري ماجراجويانه (VC) در حوزه هاي فناورانه و خوش آتيه عليرغم قدمت و اعتباري كه در فضاي بين المللي دارد، در ايران چندان ديرپاي نيست. به ويژه رويكردي با هدف گسترش كسب و كار، سودآوري و تأثيرگذاري توسط بخش خصوصي، بسيار كم سابقه مي­نمايد. حركت هايي كه در اين چارچوب انجام شده است نيز عمدتاً از سوي نهادهاي متولي توليد دانش و فناوري و نه بكارگيران آن براي ارزش افزايي، مطرح شده اند و لذا تجارب آنها براي ثروت افزايي و ايجاد ارزش، چندان قابل اتكا نيست.

نوپايي اين نگاه در كشور و به ويژه در بخش خصوصي كه رويكردي واقعي به كسب و كار دارد، فرصت كسب جايگاه ممتاز و مناسب براي پيشگامان اين حوزه را فراهم مي كند. ليكن همين فرصت با خود مشكل فقدان تجربه قابل اتكا را همراه دارد كه تنها با تدبير مناسب و اتخاذ رويكرد تجميع هوشمندانه مهارتهاي متنوع بطور سازمان يافته، قابل رفع خواهد بود.

شركت پيشگامان امين سرمايه پاسارگاد (شناسا) به عنوان مجموعه تخصصي حوزه سرمايه گذاري ماجراجويانه (Venture capital) گروه مالي پاسارگاد، فعاليت مي نمايد. در اين راستا اين شركت با تكيه بر ارزش هاي امانتداري و رفتار حرفه اي، رويكرد خود را تلفيق مفاهيم نوآوري، سازماندهي و ارزش آفريني در عرصه سرمايه گذاري تخصصي در فناوريهاي پيشرفته قرار داده است. شناسا بعنوان يك سازمان متكي بر ايماني مشترك در بين موسسين، مديران و همكاران شكل گرفته است. حضور گروه مالي پاسارگاد، كه ملاحظات مالي و سرمايه گذاري را به همراه دارد در كنار بكارگيري مديران عملياتي شركت كه عموماً از جنس مخاطبان كارآفرين و سرمايه پذيران " شناسا" بوده اند، ايجاد درك متقابلي از ذينفعان اين تعامل را به همراه داشته است.

در اين شرايط در كنار توجه ويژه به عمليات و فرآيندهاي جاري در تعامل با كسب و كارهاي دانش بنيان، تدوين آيين نامه هاي مالي و اداري شركت، تدوين سازوكارهاي شناسايي و مواجهه با طرح هاي كسب و كاري، طراحي روالهاي ارزيابي و راه اندازي سيستم مديريت اطلاعات طرح ها و داوريها، تعاملات گسترده با كولونيهاي دانش بنيان و ساير متعاملين در فضاي سرمايه گذاري نوآورانه و ريسك پذير و تقويت شبكه همكاران و مشاورين در امر راهبري كسب و كارها در دستور كار قرار گرفت.

البته پويايي و يادگيرندگي در تعامل با فضاي واقعي مخاطبين، نيازمندي مداوم به اصلاح و تغيير را اجتناب ناپذير نموده است.

رويكرد فعاليت شناسا

رفتار و عملكرد شركت شناسا بر اساس اطلاعات كمي و نيز كيفي قابل بررسي است. تا زمان نگارش اين گزارش، شناسايي ۸۱۰فرصت كسب و كاري در زمينه ها و با ابعاد مالي و زماني متنوع، ارزيابي بيش از ۲۷۴ طرح- ايده- شركت، حضور ۱۸ شركت در ارزيابي موشكافانه و گزينش ۱۰ طرح كسب وكاري در اين ميان براي مشاركت و در كنار آن شركت در ۳۳ رويداد و نمايشگاه فناورانه همراه حمايت از ۱۷ رويداد مرتبط و.... تا كنون، بيانگر بخشي از اين عملكرد است.

اطلاعات آماري گرچه تا حدي تصويري از حجم فعاليت را ارائه مي­كند ليكن با عنايت به ماهيت غربالگرايانه و پذيرش درصد محدودي از طرح هاي كسب و كاري، فرآيند تعامل با طرح هاي ورودي و شاخص هاي عملكردي نيز اهميت ويژه پيدا خواهد كرد.

رويكرد شناسا به عنوان يك بنگاه اقتصادي، قطعا ورود در فعاليتهاي سود آور است. اما اين شاخص تنها معيار عمل نخواهد بود و بويژه آنكه نوع حوزه ها و طرح هايي كه در آن مشاركت خواهد شد، نه متكي بر اسناد و مدارك مالي گذشته بلكه عموماً بر اساس شناخت ايده ها و اميدهاي نوآورانه و ارزش گذاري آرزوهاي ذينفعان است. بر اين اساس پارامترهاي سه گانه سطح نوآوري، ميزان سودآوري و ابعاد ارزش ­آفريني در نگاه به طرح هاي كسب و كاري مورد نظر خواهد بود. سودآوري به عنوان پيش نياز هر فعاليت اقتصادي پايدار تلقي مي­گردد و نوآوري به عنوان وجه تمايز اصلي شركت شناسا با ساير سرمايه گذاران تلقي مي­شود. مساعد بودن شرايط زندگي انساني شرط لازم هرگونه توسعه خواهد بود. محدوديت منابع در حوزه آب، انرژي، محيط زيست و نظاير آن و تهديد هايي كه از اين ناحيه انسان را به خطر مي اندازد موضوع " بهره گيري از نوآوري و فناوري در مديريت منابع طبيعي " را به عنوان يك اولويت در گزينش طرح هاي كسب و كاري مي­تواند قرار دهد. اين حوزه نه تنها براي كشور بلكه براي منطقه خاص جنوب غرب آسيا و شمال آفريقا و حتي در عرصه جهاني ثمر بخش خواهد بود. توجه به "فناوري هاي حوزه سلامت " براي ارتقا سطح زندگي و رفاه انساني، به عنوان اولويتي ديگر در كنار ارزش­ آفريني و تاثير گذاري جدي، بي ترديد پاسخگويي دغدغه سودآوري نيز خواهد بود. بهبود شرايط محيطي و ارتقاي سلامت، اگرچه كاهنده مشكلات و كاستيها و در كنار آن فراهم آورنده حداقل هاي لازم براي پيشرفت است، ليكن ارتقاي نشاط و اميد به زندگي نيازمند تمركزي ويژه است تا محرك فعاليت هاي بالنده انساني باشد. آن بخش از ظرفيت هاي انساني كه خارج از محيط كار و صد البته موثر بر كارآيي عملكرد كسب و كاري است در " ايده ها و راهكارهاي بهبود سبك زندگي " بعنوان اولويتي ديگر در شناسا قابل تامل و توجه خواهد بود. طرح اين اولويتها به معناي آن نيست كه درهاي شناسا بر روي ساير موضوعات جذاب به كلي بسته شود، ليكن با توجه به اين اولويتها، تمركز بيشتر براي تعامل با متخصصين اين حوزه ها و شناخت عميقتر موضوع فراهم مي­گردد و افزايش فرصت گزينش طرح ها و تقويت توان ارزيابي و راهبري كسب كارهاي اين حوزه و ارتقاي هم افزايي در انباشت دانش تخصصي متصور خواهد بود. در اين راستا اين اولويت گذاري به تقويت سطح تعامل با مشاوران تخصصي و هم افزايي تجارب منجر خواهد شد.

مشاركت در كسب و كار هاي ايده محور و دانش بنيان، تفاوتي جدي و ماهوي با سرمايه گذاري در يك طرح- پروژه خاص دارد و ارزيابي هاي طرح پيشنهادي صرفاً براي ارزيابي قابليت هاي رشد و توسعه ظرفيت هاي آن در طي مشاركت است. در انتخاب براي مشاركت تمركز بر ارزيابي طرح كسب و كاري پيشنهادي توسط كارآفرين و تقويت آن در فعاليتي مشترك بوده است، ليكن براي راهبري موفق شركتها توجه بيشتر بر شناخت داشته ­ها و آورده هاي متنوع كارآفرين، ارزش هاي ارائه شده از سوي شناسا و گروه مالي، نحوه ايجاد هم افزايي حداكثري و در صورت لزوم تغيير يا گسترش حوزه كاري با تكيه بر ظرفيت هاي موجود و در دسترس در طي فرآيند راهبري و حتي جذب ساير فناوران مرتبط با حوزه فعاليت كسب و كار مشترك كه به هر دليل انگيزه با شرايط كافي براي تأسيس شركت مستقل ندارند. در دستور كار قرار خواهد گرفت.

براي برخورداري از حداكثر پتانسيل هاي قابل دسترسي، تكيه بر جمع سپاري به مثابه يك ابزار در بهره گيري از سرمايه مادي و معنوي جمعي و يك هدف براي بازار سنجي و بازارسازي طرح ها و گسترش شبكه متعاملين شناسا براي گسترده سازي ثمر بخشي مورد توجه است.

استمرار و تقويت رويكرد سيستماتيك در همه اركان شركت و شكل گيري سامانه هاي اطلاعاتي متناسب براي تجميع، دسترسي و بهره گيري متناسب از داده ها و اطلاعات جمع آوري شده و توانايي گسترش ابعاد كاري و تعامل فعال با شبكه متعاملين نيز در اين ميان مورد نظر قرا گرفته است.

براي ترسيم افق ­هاي بازتر پيش روي شركت و ظرفيت ­سازي جدي ­تر، نگاه فرامرزي در شناسا تقويت خواهد شد. اين نگاه در گام نخست بهره ­گيري از ايده­ هاي كسب و كار، اجراي مشترك طرح هاي كسب و كاري دانش انباشته شده و مشاوره­هاي تخصصي متخصصان بين ­المللي و به ويژه ايرانيان مقيم خارج از كشور، بررسي و حضور احتمالي در رويدادهاي بين­المللي، جذب و مشاركت در سرمايه گذاري برقراري ارتباط ارگانيك با نهادهاي بين ­المللي مرتبط را شامل خواهد شد.

بر اين اساس، مطابق نمودار فوق ۷ حالت براي كسب و كارهاي مراجعه كننده به شناسا، قابل تصور است:

• طبيعتاً جذابترين كسب و كارها براي ورود شناسا اين دسته تلقي خواهند شد.
• اين دسته از فعاليت ها اگرچه جذاب خواهند بود ليكن قاعدتاً مشاركت بخش بهره بردار از وجه ارزش آفريني آن در بهبود شرايط مالي مدنظر قرار خواهد گرفت.
• فعاليت هاي اين دسته به عنوان فرصت هاي كسب و كاري سرمايه گذاري يك VC كلاسيك و نيز شناسا مي توان تلقي گردد.
• اين دسته از كسب و كارها جذابيت ورود خواهند داشت در صورت نياز به تأمين مالي چشمگير، از مشاركت ساير سرمايه گذاران كه با توجه به سطح نوآوري مورد، با مكانيسم هاي متعارف نيز قادر به ارزيابي هستند، مي توان بهره گيري كرد.
• اين دسته از فعاليت ها گرچه منشأ اثر هستند، تنها در صورتي كه اين ارزش­ آفريني خريدار مشخصي داشته باشد موضوعيت دارد. اين فعاليت هاي در قالب CVC نيز متصور خواهد بود.
• جايگاه اين دسته از فعاليت ها، نهادهاي رسمي متولي نوآوري مانند دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي است و صرف وجود آن براي شناسا انگيزه ورود ايجاد نمي كند. ليكن در گام هاي آتي براي مشاركت موضوعيت خواهد داشت.
• اين دسته از فعاليت ها در مأموريت اصلي شناسا تلقي نمي شوند. ولي براي تأمين مالي ساير فعاليت هاي اصلي شناسا مي تواند بخشي از سبد فعاليت ها را شكل دهد.